Nagawczyna to osada powstała pod koniec XIII wieku. Jej właścicielami byli Ligęzowie, Rdziwiłłowie, w drugiej połowie XIX wieku przeszła w ręce Raczyńskich, których dobra w Latoszynku, Poddębach, Pustyni, Zawadzie i Nagawczynie, zostały rozparcelowane dopiero po II wojnie światowej.

Od 1791 roku weszła w skład erygowanej parafii w Zawadzie. Możliwe, że nazwa miejscowości pochodzi od dawnego właściciela, niejakiego Nogawki (XVI w.). Jednak wśród mieszkańców krąży legenda, mówiąca o nagiej kobiecie uciekającej przez wieś podczas najazdu Tatarów. Po dawnym majątku został w Nagawczynie skromny pałacyk, stojący po lewej stronie drogi biegnącej przez wieś, w pobliżu nowego, skromnego kościoła. W czasie, gdy mieszkał w nim dzierżawca, niejaki Pieniążek, gościł tu w drugiej połowie XIX wieku poeta Adam Asnyk. Przed przejęciem budynku dworu, na potrzeby szkoły elementarnej, zamieszkiwał tam zarządca dóbr Raczyńskich, Włodzimierz Borowski.

Skromna budowla założona na planie prostokąta, przypomina siedzibę rządcy. Jest piętrowa, murowana, potynkowana; ciemne elewacje zdobi szereg okien zamkniętych nadokiennikami i zdwojonym gzymsem między kondygnacyjnym. Przy zachodniej ścianie znajduje się weranda z balkonem otoczonym betonową balustradą. Opodal stoi dworski czworak z drugiej połowy XIX wieku.

Nieatrakcyjność budowli, w której po wojnie mieściła się szkoła podstawowa, rekompensuje park podworski z XIX wieku. Są tu okazy starych drzew o imponujących rozmiarach. Głównie: lipy, dęby, topole i jesiony.

Źródła książkowe